From 1702269c973fb90ca61054fe03ea99c760cac2c2 Mon Sep 17 00:00:00 2001 From: Gonzalo Odiard Date: Wed, 20 Jul 2011 23:52:11 +0000 Subject: Initial version --- (limited to 'kbp.html') diff --git a/kbp.html b/kbp.html new file mode 100644 index 0000000..dfa90ed --- /dev/null +++ b/kbp.html @@ -0,0 +1,171 @@ + +
+ +
+
+

 Universal Declaration of Human Rights

+ + +
+ +
+ +
+
+Kabyè +
+
+ Source: United Nations Information Centre, Togo +
+
+
+
+

KEDEŊGA KPEEKPE YƆƆ ƐYƱ WALA TƆM

+

KUBUUZUTU

+

Yee ɖitisaa se pʊmʊna ɛyaa se pɛwɛɛ kɩmaŋ wala ɛsɩndaa nɛ pɩkɛna wazaɣ pʊyʊ kɔyɔ, ɖitisaa ɖɔɖɔ se peeɖe ɛjaɖɛ yɔɔ tɩ-yɔɔ wɛʊ, toovonum nɛ lahɛzɩyɛ palɩɣna;

+

Ɖɩnaa se ɛyʊ wala tɔm kɩɩsɩŋ nɛ tɩ-yɔɔ kɩɩɖɔŋ palabɩna nɛ kɩwɛɛkɩm tɔyɩ nɛ pɩcɛyɩɣ ɛyaa. Mbʊ pacaɣ se ɛjaɖɛ ɛlɛɣzɩ wɛtʊ, ɛyaa wɛɛ pa-tɩ yɔɔ, pɔyɔɔdʊʊ yem faaa nɛ pɩwɩlɩ se palɩ kʊñɔŋ taa, sɔɔndʊ ɛɛtasɩɣ-wɛ kpaʊ;

+

Yee waɖɛ kewiyaɣ ɛkandayɩɣ ɛyʊ wala yɔɔ camɩyɛ kɔyɔ, wiɖiyi pɩɩkaɣ ɛyʊ ɛnʊ kɛnaʊ kɩjɛyʊʊ se ɛkʊyɩ kewiyaɣ ŋga kɔ-yɔɔ se kalakɩ-ɩ ñaŋ;

+

Pʊwɛ camɩyɛ se pasɩna ajɛya, akpeeti nɛ ala taabalɩyɛ ɖʊʊ tʊmɩyɛ ɖeu nɛ puhuuna-yɛ;

+

Ɖinaa se ajɛya kɩgbɛndʊʊ ŋgbɛyɛ paɣtʊ takayaɣ taa kɛ ɛyaa kpeekpe tasɩ tisuu ɛyʊ wala nɛ ɛ-wazaɣ pɔ-tɔm, nɛ pɔtɔ se abalaa nɛ halaa pɛwɛ kɩmaŋ wala ana a-ɛsɩndaa; mbʊ labɩna nɛ paka ñʊʊ se pekpeetiɣ samaɣ sɩnaʊ tʊmɩyɛ yɔɔ nɛ pɩsa pɛwɛɛ pa-tɩ yɔɔ camɩyɛ;

+

Ajɛya kɩgbɛdʊʊ ŋgbɛyɛ taa ajɛya tisaa se alakɩ nɛ ɛyaa kpeekpe ña ɛyʊ wala, ɛlɛ pʊwɛɛ se ŋgbɛyɛ ɛɖʊ-yɛ nisi;

+

Yee ɛyaa tɩŋgɛ ɩwɛna lɩmaɣzɩyɛ kʊɖʊmɖɩyɛ ɛyʊ wala nɛ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʊ tɔm yɔɔ kɔyɔ, pɩsaŋ nɛ pala tʊmɩyɛ nɖɩ.

+

MBƱ AJƐYA KIGBƐNDƱƱ ŊGBƐYƐ KEDIƔZAƔ SƆSƆƆ TƆM SE:

+

KEDEŊGA KPEEKPE YƆƆ ƐYƱ WALA TƆM tʊnɛ tɩkɛ ajɛya wena kedeŋga kpeekpe yɔɔ ɛyʊ wala tɔm wɛ a-ñʊŋ taa yɔ a-lɩmaɣzɩyɛ; nɛ pɩsa acɛyɩ a-tɩ, akuli ŋgbɛyɛ ɖɩnɛ ɖa-ajɛya ɛyaa nɛ ajɛya lɛɛna ɛyaa ɛsɛ nɛ paña ɛyʊ wala nɛ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʊ tɔm.

+

Hɔɔlaɣ 1

+

Palʊlʊʊ ɛyaaa nɛ pa-tɩ yɔɔ wɛʊ kpaagbaa nɛ pɛwɛɛ kɩmaŋ wala ɛsɩndaa. Palʊlʊʊ-wɛ nɛ pɔ-lɔŋ nɛ pa-maɣzɩm; mbʊ yekina nɛ pɔsɔɔlɩ ɖama se pɛkɛ ɛyaa pa-tɩŋgɛ.

+

Hɔɔlaɣ 2

+

Paa ɛyʊ weyi, ɛkɛ kɩsɛm, kɩkpɛdʊ, kʊhʊlʊm, ñɩmdʊ, kɛdɛyaɣ, paa ɛkɛ cɔɔcɩ ŋgʊ kɩ-taa tʊ, ɛlaɣ sɩɩnaa, ɛpɩzɩɣ ɛtɔ se kedeŋga kpeekpe yɔɔ ɛyʊ wala wena pɔyɔɔdɩ a-tɔm cɩellnɛ yɔ, akɛ ɖɔɖɔ ɛ-ñɩna.

+

Mbʊ ɖɔɖɔ paa ɛyʊ ɛlɩna le, ɛkɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖɩ-tɩ yɔɔ yɔ, ɖɩfɛyɩ ɖɩ-tɩ yɔɔ yɔ ɖɩ-taa tʊ, yaa ɖɩ-poliitikii kɛ ŋgʊ, paapɩzɩɣ pɔtɔ se ɛyʊ wala tɔm tʊnɛ tɩdataɣna-ɩ.

+

Hɔɔlaɣ 3

+

Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ɛwɛɛna wezuu, ɛwɛɛ ɛ-tɩ yɔɔ nɛ ɛkandayɩ ɛ-tɩ yɔɔ.

+

Hɔɔlaɣ 4

+

Pɩfɛyɩ se nɔɔyʊ ɛwɛɛ yomiye taa; ɛlɛ padaaɖʊ-ɩ ɖɔɖɔ kʊñɔŋ. Pekizi yomiye tɔm.

+

Hɔɔlaɣ 5

+

Pɩfɛyɩ se paɖʊ nɔɔyʊ kʊñɔŋ, pɛkpɛŋgɛsɩ-ɩ, yaa palabɩ-ɩ mbʊ pɩdamʊna se pala ɛyʊ yɔ.

+

Hɔɔlaɣ 6

+

Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se paa le, paya-ɩ se caa akele.

+

Hɔɔlaɣ 7

+

Ɛyaa kpeekpe wɛ kɩmaŋ paɣtʊ ɛsɩndaa nɛ pɛwɛɛna waɖɛ ɖɔɖɔ se paɣtʊ ɛkandayɩ pɔ-yɔɔ kɩmaŋ. Yee palakɩ-wɛ nabʊyʊ nɛ pɩfɛyɩ ɖeu, yaa pɩɩɖɔŋ paɣtʊ nʊmaʊ ta, pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se pakandayɩ pɔ-yɔɔ kɩmaŋ.

+

Hɔɔlaɣ 8

+

Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se pacaɣ-ɩ tɔm yaa pomuluu-i faŋŋŋ wala wena paɣtʊ ha-ɩ yɔ a-nʊmaʊ taa, ewolo eheyi ɛjaɖɛ taa tɔm hʊyaa.

+

Hɔɔlaɣ 9

+

Paapɩzɩɣ pakpa nɔɔyʊ faŋŋ paɖɩɣ yaa pɛkɛzɩ-ɩ tɛtʊ.

+

Hɔɔlaɣ 10

+

Yee pakpa ɛyʊ nɔɔyʊ se ɛlabɩ nabʊyʊ, ɛwɛna waɖɛ se pahʊʊ ɛ-tɔm fayɩɩ nɛ pana; tiɖeɣ yaa tɩsɩkɩ.

+

Hɔɔlaɣ 11

+
    +
  1. Ɛyʊ weyi pakpa-ɩ nɛ padahʊda ɛ-tɔm yɔ, pɔcɔŋna-ɩ se ɛdɛwɛɛkɩ pʊyʊ; a-aseɣɖe tɩnaa nɛ ɛ-yɔɔ kandɩyaa pasɩŋgɩɣ ɛ-wayɩ, pahʊʊ ɛ-tɔm fayɩɩ ɛzɩ paɣtʊ pɔzʊʊ yɔ, nɛ pana toovonum.
  2. +
  3. Paakpaɣ ɛyʊ sɔnɔ ɖooo mbʊ ɛɛlaba nɛ pɩdaafɛyɩ paɣtʊ taa yɔ, pʊ-yɔɔ; yee pʊ-wayɩ pʊkɔma pɩlɩɩ se ɛɛlabɩ mbʊ yɔ pɩkɛ kɩwɛɛkɩm, nɛ pʊpɔzʊʊ se pɔhɔ ɛ-naŋgbaŋgʊʊ kɔyɔ, paɣtʊ kɩbɩndʊ yɔɔ patɩŋgɩɣ.
+

Hɔɔlaɣ 12

+

Pɩfɛyɩ ɖeu se ɛyʊ nɔɔyʊ ɛɖʊ ɛ-nɔɔ lɛlʊ tɔm taa yem yem.

+

Hɔɔlaɣ 13

+
    +
  1. Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ewolo paa le, ɛcaɣ ɖenɖe e-liu wɛɛ yɔ paa ɛjaɖe nɖɩ lɛ ɖɩ-taa.
  2. +
  3. Paa ɛyʊ weyi, ɛwɛna waɖɛ se ɛkʊyɩ ɛjaɖɛ nɖɩ ɛwɛ ɖɩ-taa yɔ, paa pɩkɛ ɛ-ñɩnɖɛ, nɛ pɩmaɣ-ɩ ɖooye lɛ, ɛpɩsɩ.
+

Hɔɔlaɣ 14

+
    +
  1. Yee palɩ ɛyʊ nɔɔyʊ wayɩ ɖoli faŋŋŋ, ɛwɛna waɖɛ sɛ eñɩnɩ kʊyʊʊ ɖʊɖʊyɛ. Ɛtalɩ le, padaalɔ-ɩ.
  2. +
  3. Ɛlɛ, yee toovonum, ɛwɛɛkɩ nabʊyʊ nɛ pañɩnɩɣ-ɩ se pakpa-ɩ, ɛfɛyɩna waɖɛ se ɛɖʊ kʊyʊʊ ɖoli.
+

Hɔɔlaɣ 15

+
    +
  1. Paa ɛyʊ weyi, ɛwɛna waɖɛ se ɛyaa ɛjaɖɛ naɖɩyɛ se ɛ-tɛ.
  2. +
  3. Pɩfɛyɩ se pekizina nɔɔyɔ se ɛdaayaa ɛ-ɛjaɖɛ se ɛ-tɛ yaa ɛdaa lɛɣzɩ tɛ.
+

Hɔɔlaɣ 16

+
    +
  1. Halɩbiya nɛ abalɩbɩya, paa pɛ-tɛ le, palakɩ cɔɔcɩ ŋgʊ, patalɩɣ pe-ɖeɖe lɛ, pɛwɛna waɖɛ se pawalɩ, pakpaɣ halaa nɛ papɩsɩ ɖɩsɩ nɛ sɩ-tɩnaa. Pa-wala wɛ kɩmaŋ halɩkpaɣyɛ ɖeɖe; abalʊ wɛna waɖɛ se ekizi ɛ-halʊ nɛ ɛɖɔɔnɩ-ɩ; halʊ ñɛwɛna waɖɛ ɖɔɖɔ se ekizi ɛ-walʊ nɛ ɛkʊɩ ɛ-yɔɔ.
  2. +
  3. Pɛlɔ nɛ evebu, petisiɣ se pɔsɔɔlɩ ɖama nɛ pʊcɔ palabɩ-wɛ halɩkpaɣyɛ sɔnzɩ. Pɩfɛyɩ pakpa pa-taa nɔɔyɔ nɛ ɖoŋ.
  4. +
  5. Mɩzaɣ kɛna samaɣ hoye; kɛwɛna waɖɛ se samaɣ nɛ kewiyaɣ pakandayɩ kɔ-yɔɔ.
+

Hɔɔlaɣ 17

+
    +
  1. Ɛyʊ paa weyi, paa ɛwɛ e-ɖeke, paa ɛwɛ lalaa hɛkʊdaa, ɛwɛna waɖɛ se ɛwɛɛna ñɩm.
  2. +
  3. Pɩfɛyɩ ɖeu se pɛlɛɣ nɔɔyʊ ɛ-ñɩm faŋŋŋ.
+

Hɔɔlaɣ 18

+

Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se elɩzɩ ɛ-lɩmaɣza faaa, ɛtɩŋ ɛsɔ tɔm nʊmaʊ ŋgʊ ɛsɔɔlaa yɔ. Pʊ-tɔbʊʊ se waɖɛ ɖɩnɛ ɖiyekina nɛ ɛyʊ pɩzɩ eyele ɛsɔ tɔm nʊmaʊ nakʊyʊ nɛ ɛtɩŋ lɛɛkʊ, ɛpɩzɩ ɛwɩlɩ ɛsɔ tɔm nʊmaʊ ŋgʊ ɛtɩŋgɩɣ-kʊ yo kʊ-tɔm lalaa faaa; paa ɛwɛ e-ɖeke yaa ɛ nɛ lalaa, ɛpɩzɩɣ ɛla pʊ-tʊmɩyɛ.

+

Hɔɔlaɣ 19

+

Paa ɛyʊ weyi, ɛwɛna waɖɛ se ɛyɔɔdɩ faaa ndʊ ɛmaɣzɩɣ yɔ; pʊ-tɔbʊʊ se sɔɔndʊ ɛdaakpa ɛyʊ nɔɔyʊ se ɛɛyɔɔdɩ natʊyʊ nɛ palabɩ-ɩ nabʊyʊ. Pʊ-tɔbʊʊ ɖɔɖɔ se ɛyʊ wɛna waɖɛ se ɛkɛdɩ lalaa ndʊ ɛsɩma, ɛnaa yaa ɛnɩwa yɔ.

+

Hɔɔlaɣ 20

+
    +
  1. Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ewolo kediɣzaɣ nɛ ɛwɛɛna ŋgbɛyɛ.
  2. +
  3. Pɩfɛyɩ se pakpa nɔɔyʊ nɛ ɖoŋ se ɛsʊʊ ŋgbɛyɛ naɖɩyɛ taa.
+

Hɔɔlaɣ 21

+
    +
  1. Paa ɛyʊ weyi, ɛwɛna waɖɛ se ɛɖʊ ɛ-nɔɔ ɛ-ɛjaɖɛ ɖɔkʊʊ tʊmɩyɛ tɔm taa. Ɛmaɣmaɣ ɛpɩzɩɣ ɛla lɩmaɣza yaa ɛtɩŋna samaɣ lɩzɩ ɛyaa mba se pɔɖɔkɩ ɛjaɖɛ yɔ pɔ-yɔɔ.
  2. +
  3. Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ɛla kewiyaɣ tʊmɩyɛ naɖɩyɛ.
  4. +
  5. Samaɣ sɔɔlɩm kɛna kewiyaɣ ɖoŋ tigiɖe. Takayɩsɩ ɖʊzʊʊ panaɣna samaɣ sɔɔlɩm mbʊ.
+

Hɔɔlaɣ 22

+

Paa ɛyʊ weyi, ɛwɛna waɖɛ se samaɣ ɛkandayɩ ɛ-yɔɔ. Kandayʊʊ mbʊ piyekina nɛ ɛyʊ wɛɛ ɛ-tɩ yɔɔ, ɛhɛzɩ ñɩm nɛ ɛsɛkuliye pa-ñɩnʊʊ nʊmaʊ taa.

+

Hɔɔlaɣ 23

+
    +
  1. Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ehiɣ tʊmɩyɛ, tʊmɩyɛ nɖɩ ɛsɔɔlaa yɔ, ɛlabɩ-ɖɩ nɛ mulum ɛdaawɛɛ.
  2. +
  3. Ɛyaa kpeekpe wɛna waɖɛ se, palakɩ tʊmɩyɛ kʊɖʊmɖɩyɛ kɔyɔ, pɛhɛyɩ-wɛ kɩmaŋ, mulum ɛdaawɛɛ.
  4. +
  5. Ɛyʊ weui ɛlakɩ tʊmɩyɛ yɔ, pʊmʊnaa se pɛhɛyɩ-ɩ camɩyɛ, pɩtalɩ ɛ nɛ ɛ-mɩzaɣ nɛ padaala kʊñɔŋ samaɣ taa.
  6. +
  7. Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ɛ nɛ lalaa paɖʊ ŋgbɛyɛ; ɛ-ŋgbɛyɛ ɛkpɛndɩ aŋgba lɛɛna yɔɔ, aŋgba ana awɛɛ ɖoŋ nɛ akandayɩ ɛ-yɔɔ.
+

Hɔɔlaɣ 24

+

Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ɛhɛzɩ nɛ ɛcalasɩ ɛ-ɛsɛ, padaakɩlɩ-ɩ nazʊʊ tʊmɩyɛ taa; ɛwɛna waɖɛ ɖɔɖɔ se paa pɩnaɣ ŋga, paha-ɩ fenaɣ kʊɖʊmaɣ, ɛhɛzɩ nɛ pɛtɛ pɛhɛyɩ-ɩ ke-liidiya.

+

Hɔɔlaɣ 25

+
    +
  1. Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ɛwɛɛna ñɩm nɛ pɩwazɩ ɛ nɛ ɛ-ñɩmba pe-wezuu caɣʊ taa; ɛzɩ tɔɔnaɣ, tɔɔla, ɖʊzʊyɛ nɛ kɔ yɔ. Ɛwɛna waɖɛ se ɛlakɩ kʊñɔŋ, pɩwɩɣ-ɩ, ɛlabi ɛjam, ɛpɩsɩ ɛɖanɛ yaa leluu, ɛkpadayaa, pala nabʊyʊ nɛ pasɩna-ɩ.
  2. +
  3. Asɔŋ nɛ piya pʊmʊnaa se pasɩna pɩŋŋŋ.
+

Hɔɔlaɣ 26

+
    +
  1. Paa ɛyʊ weyi, ɛwɛna waɖɛ se pokuli ɛ-ɛsɛ. Pɩdamʊna se pɛhɛyɩ kɔɔnɔɔ sukuli yɔɔ. Pɩkɛna paa anɩ kɩjɛyʊʊ se ewolo-kʊ. Pʊwɛɛ se lɛɣtʊ nɛ tʊma kpasʊʊ sukuli pɔtɔyɩ. Pʊpɔzʊʊ ɖɔɖɔ se patʊlɩ sukuli kɩtɛzʊʊ nɔnɔsɩ paa anɩ.
  2. +
  3. Ɛyʊ woki sukuli se ɛ-ɛsɛ ikuli, pɩwazɩ-ɩ e-wezuu caɣʊ taa, pɩsɩna-ɩ nɛ ɛña ɛyʊ wala. Kɩsɩɣna ɛyaa nɛ panɩɣna ɖama, pekpeɣu ɖama pa-kɩwɛɛkɩm, paɖʊʊ ŋgbɛyɛ. Kɩsɩɣna ɖɔɖɔ ajɛya kɩgbɛndʊʊ ŋgbɛyɛ tʊma wena añɩnɩɣ laŋhɛzɩyɛ yɔ.
  4. +
  5. Piya ñɩmba wɛna waɖɛ se palɩzɩ sukuli ŋgʊ pɔsɔɔla se pepiya iwobi-kʊ yɔ.
+

Hɔɔlaɣ 27

+
    +
  1. Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ɛɖʊ nɔɔ faaa ɛ-ɛjaɖɛ sɔnzɩ tɔm taa nɛ mbʊ pɩlɩɣ pɩ-taa yɔ, pɩwazɩ-ɩ.
  2. +
  3. Paa anɩ ɛwɛna waɖɛ se ɛkandayɩ mbʊ ɛlaba nɛ ɛ-hɩɖɛ sɛɛ yɔ pʊ-yɔɔ.
+

Hɔɔlaɣ 28

+

Paa anɩ, ɛwɛna waɖɛ se ɛñaɣ pana nɛ yɛɖɛyɛɖɛtʊ ɛdaawɛ ɛjaɖɛ yɔɔ, ɛzɩ pɔyɔɔdʊʊ kedeŋga kpeekpe yɔɔ ɛyʊ wala tɔm takayaɣ taa yɔ.

+

Hɔɔlaɣ 29

+
    +
  1. Paa anɩ, ɛtɩlɩ ɛsɩɩ se ɛwɛ samaɣ ŋga ka-taa fɛɛɛ nɛ pɩkɛdɩɣna-ɩ yɔ, ɛtɔɔ-kɛ kɩmɩyɛ.
  2. +
  3. Paa ɛyʊ weyi, eɖiɣzina se ɛ-wala ñɩnʊʊ nʊmaʊ nɛ ɛ-tɩ yɔɔ wɛʊ leleŋ nɩʊ pa-taa lɛ, kamaɣ wɛɛ; pɩfɛyɩ se ɛcɛzɩ-kɛ; paɣtʊ ɖʊna-kɛ. Mbʊ yekina nɛ ɛyaa ñaŋ ɖama wala; mbʊ haɣna mʊmaʊ ɖɔɖɔ se demookrasii samaɣ taa ɛyaa ɩnɩɩna ɖama.
  4. +
  5. Ɛyʊ nɔɔyʊ ɛɛpɩzɩɣ ɛtɔ se ɛñaŋ wala ana nɛ pʊdɔɖɔ ɛzɩ ajɛya kɩgbɛndʊʊ ŋgbɛyɛ sɔɔlʊʊ yɔ.
+

Hɔɔlaɣ 30

+

Kedeŋga kpeekpe yɔɔ ɛyʊ wala tɔm tʊnɛ, tɩ-taa tʊ kpayɩ kpayɩ. Ɛyʊ nɔɔyʊ fɛyɩ ɛtɔŋ se hɔɔlʊʊ kʊnɛ, yaa ŋgʊ yɔ, kʊtɔŋna se padaaña wala naayɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ,yaa nɖɩ yɔ ɖɩ-taa.

+
+
+ +
+

Profile

+
+Native Name +
+None +
+
+Total Speakers +
+1,200,000 (1991) +
+
+Usage By Country
+Official Status: Togo Home Speakers: Benin, Ghana +
+
+Background +
+Over 1,2 million speakers, including second language users. Kabyè belongs to the Niger-Congo family, West Atlantic group, Gur subgroup. It is a "national language" in Togo. +
+
+Received 10/26/1998 +
+Posted 10/26/1998 +
+Checked 11/12/1998 +
+
+ \ No newline at end of file -- cgit v0.9.1