Konsidera katak rekoñesimentu ba dignidade natureza umanu no direitu hanesan no absolutu ema hotu-hotu iha família umanu ninian maka liberdade, justisa no dame nia fundamentu iha mundu ne’e;
Konsidera katak ignoránsia no respeitu laek ba direitus umanus hamosu ona hahalok aat ne'ebé hamoris hirus iha ema kriatura nia neon, no harii mundu foun ida ne'ebé ema tomak goza liberdade atu ko’alia no atu iha fiar, livre hosi ta’uk no kiak, ne’e haklaken ona nu’udar ema komún nia aspirasaun aas tebes;
Konsidera katak esensiál direitus umanus hetan protesaun hosi regra lei ninian, atu nune’e ema labele hili revolta nu’udar rekursu ida ikus liu hodi hasoru tiranía no opresaun;
Konsidera katak esensiál atu hametin dezenvolvimentu relasaun belun di’ak entre nasanu sira;
Konsidera katak Nasoens Unidas nia Estadu Membru sira afirma dala ida tan iha Karta ONU ninian sira-nia fiar ba fundamentu direitus umanus nian, ba dignidade no valór humanu, ba direitu ne'ebé hanesan entre mane no feto, no iha determinasaun atu promove progresu sosiál no hadi’a liu tan padraun moris nian iha liberdade ida ne'ebé luan liu;
Konsidera katak Estadu Membru sira promete tiha ona atu halo promosaun, liu hosi kooperasaun ho Organizasaun Nasoens Unidas nian, hodi hetan respeitu universál no observánsia ba valór direitus umanus nian no ba liberdade fundamentál sira;
Konsidera katak komprensaun komún kona-ba direitu no liberdade sira-ne’e importante tebetebes atu bele kumpre tomak promesa ida-ne’e,
Tanba ne’e, ohin,
Asembleia Jerál,
Haklaken Deklarasaun Universál Direitus Umanus nu’udar padraun komún realizasaun ninian ba povu hotu-hotu no nasaun hotu-hotu ho finalidade ida katak ema ida-idak ka órgaun ida-idak iha sosiedade laran, ne’ebé kaer metin Deklarasaun ne’e iha sira-nia neon, sei haka’as an atu liu hosi hanorin no edukasaun hodi promove respeitu ba direitu no liberdade sira-ne’e, atu asegura rekoñesimentu universál no efetivu no observánsia ba sira, tantu entre Estadu Membru sira no entre povu sira hosi territóriu hirak ne’ebé iha sira-nia jurisdisaun laran.
Ema hotu-hotu moris livre no iha dignidade no direitu hanesan. Sira hetan nanis ona kbiit razaun nian no neon nian, tan ne’e sira devia haree ba malu iha espíritu fraternidade nia laran.
Ema hotu iha direitu ba direitu no liberdade hotu-hotu ne'ebé hakerek iha Deklarasaun ida-ne’e, la fihir ba buat sá de’it hanesan rasa, kulit, seksu, relijiaun, polítika ka hanoin ne'ebé la hanesan, orijen nasionál ka sosiál, rikusoin, ninia moris ka pozisaun seluk tan.
Nune'e mós labele halo distinsaun ruma ba ema tanba ninia pozisaun polítika, jurídika ka estatutu internasionál hosi nasaun ka territóriu ne'ebé ema ne’e pertense, tantu hosi nasaun ne'ebé ukun rasik an ona, nasaun ne'ebé sei sai nu’udar rai nasaun seluk nian, kolónia ka hirak ne'ebé sei iha limitasaun iha sira-nia soberania.
Ema hotu-hotu iha direitu ba moris, ba liberdade no seguransa ba nia an rasik.
Laiha ema ida mak bele sai atan; halo atan no fa’an atan iha forma sá de’it tenke bandu.
Laiha ema ida mak bele simu tortura ka hetan hahalok no kastigu ne'ebé kruél, tratamentu ka kastigu ne’ebé dezumanu ka hatún nia dignidade.
Ema hotu-hotu iha direitu atu hetan rekoñesimentu nu’udar ema iha fatin hotu-hotu tuir lei.
Ema hotu-hotu hanesan iha lei, no iha direitu atu hetan protesaun hanesan hosi lei. Ema hotu-hotu iha direitu atu hetan protesaun hanesan hasoru diskriminasaun oioin ne'ebé viola Deklarasaun ida-ne’e no hasoru provokasaun ne’ebé hamoris diskriminasaun ne’e.
Ema hotu-hotu iha direitu ba remédiu ne’ebé efetivu ba hahalok sira ne’ebé viola direitu fundamentál ne’ebé nia hetan tiha ona hosi konstituisaun ka lei, hosi tribunál nasionál ida ne’ebé kompetente.
Labele submete ema ida ba dadur arbiru, detensaun ka ezíliu.
Ema hotu iha direitu hanesan atu hetan audiénsia ida ne’ebé justu no nakloke ba públiku hosi tribunál ida ne’ebé independente no imparsiál, atu hakotu kona-ba ninia direitu no obrigasaun no akuzasaun kriminál ruma ne’ebé foti hasoru nia.
Laiha ema ida mak bele hetan interferénsia arbiru ba nia moris rasik, ninia família, ninia umakain no ninia relasaun korespondénsia nian, mós labele hatún nia onra no nia naran di’ak. Ema hotu iha direitu atu hetan protesaun hosi Lei hasoru interferénsia ka violasaun sira-ne’e.
Ema hotu-hotu iha direitu ba liberdade hanoin nian, neon no relijiaun nian; direitu ida-ne’e inklui mós liberdade atu muda nia relijiaun ka nia fiar, no liberdade atu hatudu nia relijiaun ka fiar liu hosi hanorin, prátika, reza no observánsia, mesamesak ka hamutuk ho ema seluk, iha públiku ka privadu.
Ema hotu-hotu iha direitu ba liberdade atu iha opiniaun no hato’o nia opiniaun; direitu ida-ne’e inklui mós liberdade atu iha opiniaun ne’ebé laiha interferénsia, no atu buka, simu no hato’o informasaun no ideia sira hosi média sá de’it, no la haree ba rai-ketan.
Ema hotu-hotu, nu’udar membru sosiedade nian, iha direitu ba seguransa sosiál no iha direitu atu hala’o direitu ekonómiku, sosiál no kulturál, ne’ebé presiza tebes ba nia dignidade no dezenvolvimentu livre ba nia personalidade, liu hosi esforsu nasionál no kooperasaun internasionál tuir organizasaun no rekursu rikusoin Estadu ida-idak ninian.
Ema hotu-hotu iha direitu atu deskansa ka hetan férias, no mós oras servisu ne’ebé hafahe didi’ak no férias periódika ne’ebé nia simu nafatin saláriu.
Ema hotu-hotu iha direitu ba orden sosiál no internasionál, iha ne’ebé bele goza tomak direitu no liberdade sira ne’ebé hakerek iha Deklarasaun ida-ne’e.
Laiha dispozisaun ida iha Deklarasaun ida-ne’e maka bele interpreta fali hanesan fó direitu ba Estadu, grupu ka ema ida atu envolve iha atividade ka hahalok ruma ne’ebé iha finalidade atu estraga direitu no liberdade ne’ebé hakerek iha Deklarasaun ida-ne’e.