Web   ·   Wiki   ·   Activities   ·   Blog   ·   Lists   ·   Chat   ·   Meeting   ·   Bugs   ·   Git   ·   Translate   ·   Archive   ·   People   ·   Donate
summaryrefslogtreecommitdiffstats
path: root/Madagascar/frwp/Joseph_Gallieni.html
blob: b3e725a5a3fc18c729472bb39fb97ba13b922434 (plain)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd">
<html class="client-firefox client-firefox-4 client-gecko client-linux" dir="ltr" xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml" lang="fr"><head>
<title>Joseph Gallieni - Wikipédia</title>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=UTF-8">
<meta http-equiv="Content-Style-Type" content="text/css">
<meta name="generator" content="MediaWiki 1.17wmf1">
<link rel="alternate" type="application/x-wiki" title="Modifier" href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit">
<link rel="edit" title="Modifier" href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit">
<link rel="apple-touch-icon" href="http://fr.wikipedia.org/apple-touch-icon.png">
<link rel="shortcut icon" href="http://fr.wikipedia.org/favicon.ico">
<link rel="search" type="application/opensearchdescription+xml" href="http://fr.wikipedia.org/w/opensearch_desc.php" title="Wikipédia (fr)">
<link rel="EditURI" type="application/rsd+xml" href="http://fr.wikipedia.org/w/api.php?action=rsd">
<link rel="copyright" href="http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/">
<link rel="alternate" type="application/atom+xml" title="Flux Atom de Wikipédia" href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sp%C3%A9cial:Modifications_r%C3%A9centes&amp;feed=atom">
<link rel="stylesheet" href="Joseph_Gallieni_files/load.css" type="text/css" media="all">
<style type="text/css" media="all">.suggestions{overflow:hidden;position:absolute;top:0px;left:0px;width:0px;border:none;z-index:99;padding:0;margin:-1px -1px 0 0} html > body .suggestions{margin:-1px 0 0 0}.suggestions-special{position:relative;background-color:Window;font-size:0.8em;cursor:pointer;border:solid 1px #aaaaaa;padding:0;margin:0;margin-top:-2px;display:none;padding:0.25em 0.25em;line-height:1.25em}.suggestions-results{background-color:white;background-color:Window;font-size:0.8em;cursor:pointer;border:solid 1px #aaaaaa;padding:0;margin:0}.suggestions-result{color:black;color:WindowText;margin:0;line-height:1.5em;padding:0.01em 0.25em;text-align:left}.suggestions-result-current{background-color:#4C59A6;background-color:Highlight;color:white;color:HighlightText}.suggestions-special .special-label{font-size:0.8em;color:gray;text-align:left}.suggestions-special .special-query{color:black;font-style:italic;text-align:left}.suggestions-special .special-hover{background-color:silver}.suggestions-result-current .special-label,.suggestions-result-current .special-query{color:white;color:HighlightText}.autoellipsis-matched,.highlight{font-weight:bold}

/* cache key: frwiki:resourceloader:filter:minify-css:5:8d395f27880b6ffcab73b1c74b0217ea */</style><style type="text/css" media="all">#mw-panel.collapsible-nav div.portal{background-image:url();background-image:url(http://bits.wikimedia.org/w/extensions-1.17/Vector/modules/./images/portal-break.png?2011-02-12T21:25:00Z)!ie;background-position:left top;background-repeat:no-repeat;padding:0.25em 0 !important;margin:-11px 9px 10px 11px}#mw-panel.collapsible-nav div.portal h5{color:#4D4D4D;font-weight:normal;background:url() left center no-repeat;background:url(http://bits.wikimedia.org/w/extensions-1.17/Vector/modules/./images/open.png?2011-02-12T21:25:00Z) left center no-repeat!ie;padding:4px 0 3px 1.5em;margin-bottom:0px}#mw-panel.collapsible-nav div.collapsed h5{color:#0645AD;background:url() left center no-repeat;background:url(http://bits.wikimedia.org/w/extensions-1.17/Vector/modules/./images/closed-ltr.png?2011-02-12T21:25:00Z) left center no-repeat!ie;margin-bottom:0px}#mw-panel.collapsible-nav div h5:hover{cursor:pointer;text-decoration:none}#mw-panel.collapsible-nav div.collapsed h5:hover{text-decoration:underline}#mw-panel.collapsible-nav div.portal div.body{background:none !important;padding-top:0px;display:none}#mw-panel.collapsible-nav div.persistent div.body{display:block}#mw-panel.collapsible-nav div.first h5{display:none}#mw-panel.collapsible-nav div.persistent h5{background:none !important;padding-left:0.7em;cursor:default}#mw-panel.collapsible-nav div.portal div.body ul li{padding:0.25em 0}#mw-panel.collapsible-nav div.first{background-image:none;margin-top:0px}#mw-panel.collapsible-nav div.persistent div.body{margin-left:0.5em}

/* cache key: frwiki:resourceloader:filter:minify-css:5:c5cca4c308b0b64d12b1147b6871e86e */</style><meta name="ResourceLoaderDynamicStyles" content=""><link rel="stylesheet" href="Joseph_Gallieni_files/load_002.css" type="text/css" media="all">
<style type="text/css" media="all">a.new,#quickbar a.new{color:#ba0000}

/* cache key: frwiki:resourceloader:filter:minify-css:5:f2a9127573a22335c2a9102b208c73e7 */</style>
<script type="text/javascript">wgNamespaceNumber=0;wgAction="view";wgPageName="Joseph_Gallieni";wgMainPageTitle="Wikip\u00e9dia:Accueil principal";wgWikimediaMobileUrl="http:\/\/fr.m.wikipedia.org\/wiki";</script><script src="Joseph_Gallieni_files/MobileRedirect.js" type="text/javascript"></script><!--[if lt IE 7]><style type="text/css">body{behavior:url("/w/skins-1.17/vector/csshover.min.htc")}</style><![endif]--><script type="text/javascript" src="Joseph_Gallieni_files/index_003.php"></script><script type="text/javascript" src="Joseph_Gallieni_files/index_002.php"></script></head>
<body class="mediawiki ltr ns-0 ns-subject page-Joseph_Gallieni skin-vector">
		<div id="mw-page-base" class="noprint"></div>
		<div id="mw-head-base" class="noprint"></div>
		<!-- content -->
		<div id="content">
			<a id="top"></a>
			<div id="mw-js-message" style="display:none;"></div>
						<!-- sitenotice -->
			<div id="siteNotice"><div id="centralNotice" class="expanded"><style type="text/css"> 
/*
Styles for Notices
*/

.notice-wrapper-boardvote-candidates, .notice-collapsed-wrapper-boardvote-candidates {
  margin: 2px auto 0;
  width: 100%;
  padding: 0;
  font-family: 'Arial','Helvetica','Tahoma',sans-serif;
  color: #333;
  background-color: #ddd;
  font-size: .9em;
  font-weight: 200;
}

.notice-wrapper-boardvote-candidates
{
  border: 1px solid #bbb;
  background-color: #fcfcfc;
  text-align: left;
  font-size: 1.1em;
}

.notice-wrapper-boardvote-candidates a
{
  color: #006699;
}

.trans-box
{
  text-align: right;
  font-size: 0.8em;
  padding: 0;
  white-space: nowrap;
}

.toggle-box-boardvote-candidates
{
  text-align: right;
  font-size: 0.8em;
  padding: 0;
}

.notice-text-boardvote-candidates
{
  margin: 0 auto 5px;
  padding: 0 5px;
  font-size: 1em;
}

.line-ht-fix
{
  line-height: 1em;
}

#centralNotice.anonnotice .siteNoticeUser 
{
  display:none !important;
}

#centralNotice.collapsed .siteNoticeUser
{
  display:none;
}

.rtl .notice-wrapper-boardvote-candidates {
  text-align: right;
}
 
.rtl .trans-box {
  text-align: left;
}
 
.rtl .toggle-box-boardvote-candidates {
  text-align: left;
}

</style>

<table class="siteNoticeUser notice-wrapper-boardvote-candidates">
<tbody><tr>
 <td>
  <div class="notice-text-boardvote-candidates">
  Vous pouvez actuellement vous présenter à l’élection du conseil d’administration de la Wikimedia Foundation. <a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Board_elections/2011/fr">Portez-vous candidat.</a>
  </div>
 </td>
 <td class="line-ht-fix">
   <span class="toggle-box-boardvote-candidates">
   [<a href="#" onclick="toggleNotice();return
false">Réduire</a>]
 </span><br>
  <span class="trans-box">
  [<a href="http://meta.wikimedia.org/wiki/Board_elections/2011/Translation">Aidez-nous à traduire cet appel !</a>]
  </span>
 </td>
</tr>
</tbody></table>
<div class="siteNoticeSmallAnon notice-collapsed-wrapper-boardvote-candidates">
</div></div><!-- centralNotice loads here --></div>
			<!-- /sitenotice -->
						<!-- firstHeading -->
			<h1 id="firstHeading" class="firstHeading">Joseph Gallieni</h1>
			<!-- /firstHeading -->
			<!-- bodyContent -->
			<div id="bodyContent">
				<!-- tagline -->
				<div id="siteSub">Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.</div>
				<!-- /tagline -->
				<!-- subtitle -->
				<div id="contentSub"></div>
				<!-- /subtitle -->
																<!-- jumpto -->
				<div class="hidden" id="jump-to-nav">
					Aller à : <a href="#mw-head">Navigation</a>,
					<a href="#p-search">rechercher</a>
				</div>
				<!-- /jumpto -->
								<!-- bodytext -->
				<table class="infobox_v2" border="0" cellspacing="7">
<tbody><tr>
<td colspan="2" class="entete personne" style="background-color: rgb(238, 238, 255);"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Officier_g%C3%A9n%C3%A9ral_francais_7_etoiles.svg" class="image"><img alt="Officier général francais 7 etoiles.svg" src="Joseph_Gallieni_files/50px-Officier_gnral_francais_7_etoiles.png" height="50" width="50"></a> Joseph Gallieni</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2" align="center">
<div class="center">
<div class="floatnone"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Joseph_Gallieni_01.jpg" class="image"><img alt="Joseph Gallieni 01.jpg" src="Joseph_Gallieni_files/230px-Joseph_Gallieni_01.jpg" height="308" width="230"></a></div>
</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">
<hr></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Naissance</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/24_avril" title="24 avril">24 avril</a> <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1849" title="1849">1849</a><br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-B%C3%A9at" title="Saint-Béat">Saint-Béat</a>, <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/France" title="France">France</a></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Décès</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/27_mai" title="27 mai">27 mai</a> <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1916" title="1916">1916</a> (à 67 ans)<br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Versailles" title="Versailles">Versailles</a>, <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/France" title="France">France</a></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Origine</th>
<td><span class="flagicon"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Flag_of_France.svg" class="image" title="Drapeau&nbsp;: France"><img alt="Drapeau&nbsp;: France" src="Joseph_Gallieni_files/20px-Flag_of_France.png" class="thumbborder" height="13" width="20"></a></span>&nbsp;<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/France" title="France">France</a></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Grade</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9n%C3%A9ral_de_division" title="Général de division">Général de division</a></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Années de service</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1868" title="1868">1868</a> - <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1916" title="1916">1916</a></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Conflits</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Guerre_franco-allemande_de_1870" title="Guerre franco-allemande de 1870" class="mw-redirect">Guerre franco-allemande de 1870</a><br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale">Première Guerre mondiale</a></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Commandement</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/13e_corps_d%27arm%C3%A9e_%28France%29" title="13e corps d'armée (France)">13<sup>e</sup> Corps d'Armée</a><br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/14e_corps_d%27arm%C3%A9e_%28France%29" title="14e corps d'armée (France)">14<sup>e</sup> Corps d'Armée</a><br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Ve_Arm%C3%A9e_%28France%29" title="Ve Armée (France)" class="mw-redirect">V<sup>e</sup> Armée</a></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Faits d'armes</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1870" title="1870">1870</a>&nbsp;: <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Bazeilles" title="Bataille de Bazeilles">Bataille de Bazeilles</a><br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1914" title="1914">1914</a>&nbsp;: <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_bataille_de_la_Marne" title="Première bataille de la Marne">Bataille de la Marne</a></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Distinctions</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%A9chal_de_France" title="Maréchal de France">Maréchal de France</a> <i>(à titre posthume)</i></td>
</tr>
<tr>
<th scope="row">Autres fonctions</th>
<td><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1914" title="1914">1914</a>/<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1916" title="1916">16</a>&nbsp;: <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Gouverneur_militaire_de_Paris" title="Gouverneur militaire de Paris">Gouverneur militaire de Paris</a><br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1915" title="1915">1915</a>/<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1916" title="1916">16</a>&nbsp;: <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Ministre_de_la_Guerre" title="Ministre de la Guerre">Ministre de la Guerre</a><br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1886" title="1886">1886</a>/<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1891" title="1891">91</a>&nbsp;: Gouverneur général du <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Soudan" title="Soudan">Soudan</a> français<br>
<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1896" title="1896">1896</a>/<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1905" title="1905">05</a>&nbsp;: Gouverneur général de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Madagascar" title="Madagascar">Madagascar</a></td>
</tr>
<tr>
<td class="navigation-only" colspan="2" style="border-top: 2px solid rgb(238, 238, 255); font-size: 80%; background: inherit; text-align: right;"><span class="plainlinks" style="float:left;"><a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=0" class="external text" rel="nofollow"><span style="color:#555;">modifier</span></a></span>&nbsp;<span title="Consultez la documentation du modèle"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Mod%C3%A8le:Infobox_Personnalit%C3%A9_militaire" title="Consultez la documentation du modèle"><img alt="Consultez la documentation du modèle" src="Joseph_Gallieni_files/12px-Gtk-dialog-info.png" height="12" width="12"></a></span></td>
</tr>
</tbody></table>
<p><b>Joseph Simon Gallieni</b>, né le <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/24_avril" title="24 avril">24</a>&nbsp;<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Avril" title="Avril">avril</a>&nbsp;<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1849" title="1849">1849</a> à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-B%C3%A9at" title="Saint-Béat">Saint-Béat</a> en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Haute-Garonne" title="Haute-Garonne">Haute-Garonne</a> et mort le <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/27_mai" title="27 mai">27</a>&nbsp;<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Mai" title="Mai">mai</a>&nbsp;<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1916" title="1916">1916</a> à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Versailles" title="Versailles">Versailles</a>, est un militaire et administrateur colonial français. Il exerça une grande partie de son activité dans les opérations de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Colonisation" title="Colonisation">colonisation</a> menées par la <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/France" title="France">France</a>, laissant une empreinte profonde sur l'histoire de la colonisation française, et termina sa carrière pendant la <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale">Première Guerre mondiale</a>. Il fut fait <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%A9chal_de_France" title="Maréchal de France">maréchal</a> à titre posthume en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1921" title="1921">1921</a>.</p>
<table id="toc" class="toc">
<tbody><tr>
<td>
<div id="toctitle">
<h2>Sommaire</h2>
 <span class="toctoggle">[<a href="#" class="internal" id="togglelink">masquer</a>]</span></div>
<ul>
<li class="toclevel-1 tocsection-1"><a href="#Biographie"><span class="tocnumber">1</span> <span class="toctext">Biographie</span></a>
<ul>
<li class="toclevel-2 tocsection-2"><a href="#La_guerre_de_1870"><span class="tocnumber">1.1</span> <span class="toctext">La guerre de 1870</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-3"><a href="#La_R.C3.A9union_.281873-1876.29"><span class="tocnumber">1.2</span> <span class="toctext">La Réunion (1873-1876)</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-4"><a href="#Exp.C3.A9ditions_en_Afrique_noire_.281876-1882.29"><span class="tocnumber">1.3</span> <span class="toctext">Expéditions en Afrique noire (1876-1882)</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-5"><a href="#Mission_en_Martinique_.281883-1886.29"><span class="tocnumber">1.4</span> <span class="toctext">Mission en Martinique (1883-1886)</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-6"><a href="#Gouverneur_g.C3.A9n.C3.A9ral_du_Soudan_fran.C3.A7ais_.281886-1891.29"><span class="tocnumber">1.5</span> <span class="toctext">Gouverneur général du Soudan français (1886-1891)</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-7"><a href="#Mission_en_Indochine_.281892-1896.29"><span class="tocnumber">1.6</span> <span class="toctext">Mission en Indochine (1892-1896)</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-8"><a href="#Gouverneur_g.C3.A9n.C3.A9ral_de_Madagascar_.281896-1905.29"><span class="tocnumber">1.7</span> <span class="toctext">Gouverneur général de Madagascar (1896-1905)</span></a></li>
<li class="toclevel-2 tocsection-9"><a href="#Fin_de_carri.C3.A8re_:_la_Premi.C3.A8re_Guerre_mondiale"><span class="tocnumber">1.8</span> <span class="toctext">Fin de carrière&nbsp;: la Première Guerre mondiale</span></a></li>
</ul>
</li>
<li class="toclevel-1 tocsection-10"><a href="#Citations"><span class="tocnumber">2</span> <span class="toctext">Citations</span></a></li>
<li class="toclevel-1 tocsection-11"><a href="#Ouvrages"><span class="tocnumber">3</span> <span class="toctext">Ouvrages</span></a></li>
<li class="toclevel-1 tocsection-12"><a href="#Bibliographie"><span class="tocnumber">4</span> <span class="toctext">Bibliographie</span></a></li>
<li class="toclevel-1 tocsection-13"><a href="#Liens_externes"><span class="tocnumber">5</span> <span class="toctext">Liens externes</span></a></li>
<li class="toclevel-1 tocsection-14"><a href="#Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences"><span class="tocnumber">6</span> <span class="toctext">Notes et références</span></a></li>
</ul>
</td>
</tr>
</tbody></table>
<h2 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Biographie">Biographie</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=1" title="Modifier la section&nbsp;: Biographie">modifier</a>]</span></h2>
<p>Il est le fils d'un immigré italien. Après des études au <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Prytan%C3%A9e_national_militaire" title="Prytanée national militaire">Prytanée militaire</a> de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/La_Fl%C3%A8che" title="La Flèche">La Flèche</a>, il intègre l'<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89cole_sp%C3%A9ciale_militaire_de_Saint-Cyr" title="École spéciale militaire de Saint-Cyr">École spéciale militaire de Saint-Cyr</a> en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1868" title="1868">1868</a>. Le 15 juillet <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1870" title="1870">1870</a>, il est nommé <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Sous-lieutenant" title="Sous-lieutenant">sous-lieutenant</a> dans l'<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Infanterie_de_marine" title="Infanterie de marine">infanterie de marine</a>.</p>
<h3 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="La_guerre_de_1870">La guerre de 1870</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=2" title="Modifier la section&nbsp;: La guerre de 1870">modifier</a>]</span></h3>
<p>Avec le <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/3e_r%C3%A9giment_d%E2%80%99infanterie_coloniale" title="3e régiment d’infanterie coloniale" class="mw-redirect">3<sup>e</sup> Régiment d'Infanterie de Marine</a> (3<sup>e</sup> RIMa), le nouveau promu participe à la <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Guerre_franco-allemande_de_1870" title="Guerre franco-allemande de 1870" class="mw-redirect">guerre de 1870</a> contre la <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Prusse" title="Prusse">Prusse</a>, au cours de laquelle il se bat notamment à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Bazeilles" title="Bataille de Bazeilles">Bazeilles</a>, dans les rangs de la brigade Martin des Palières et de la fameuse <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Division_Bleue_%28Second_Empire%29" title="Division Bleue (Second Empire)">division bleue</a>. Blessé et fait prisonnier le 1<sup>er</sup> septembre, il est envoyé en captivité en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemagne</a> et ne rentre en France que le 11 mars <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1871" title="1871">1871</a>.</p>
<h3 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="La_R.C3.A9union_.281873-1876.29">La Réunion (1873-1876)</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=3" title="Modifier la section&nbsp;: La Réunion (1873-1876)">modifier</a>]</span></h3>
<p>Promu <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Lieutenant_%28grade_militaire%29" title="Lieutenant (grade militaire)">lieutenant</a> au <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/2e_r%C3%A9giment_d%27infanterie_de_marine" title="2e régiment d'infanterie de marine">2<sup>e</sup> Régiment d'Infanterie de Marine</a> (2<sup>e</sup> RIMa) le 25 avril <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1873" title="1873">1873</a>, il commence sa carrière coloniale à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/La_R%C3%A9union" title="La Réunion">la Réunion</a>, où il passe trois ans.</p>
<h3 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Exp.C3.A9ditions_en_Afrique_noire_.281876-1882.29">Expéditions en Afrique noire (1876-1882)</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=4" title="Modifier la section&nbsp;: Expéditions en Afrique noire (1876-1882)">modifier</a>]</span></h3>
<p>Le 11 décembre <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1876" title="1876">1876</a>, il obtient son envoi aux <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Tirailleurs_s%C3%A9n%C3%A9galais" title="Tirailleurs sénégalais">tirailleurs sénégalais</a> et s'embarque le 20 pour <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Dakar" title="Dakar">Dakar</a>, seuil de l'<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Afrique_noire" title="Afrique noire" class="mw-redirect">Afrique noire</a>, où il prend part à diverses expéditions militaires et explorations. Il est promu <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Capitaine" title="Capitaine">capitaine</a> en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1878" title="1878">1878</a>.</p>
<p>La journée du 30 janvier <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1880" title="1880">1880</a> est consacrée au trajet en bateau entre Saint-Louis et <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Richard-Toll" title="Richard-Toll">Richard-Toll</a> (environ 100 km) sur le fleuve Sénégal. Le 29 mars, il arrive à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bafoulab%C3%A9" title="Bafoulabé">Bafoulabé</a>, au <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Mali" title="Mali">Mali</a>, où il conclut un traité avec les chefs locaux et établit un <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Protectorat" title="Protectorat">protectorat</a> de la France. En <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1881" title="1881">1881</a>, au <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Niger" title="Niger">Niger</a>, il négocie avec le <a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Sultan_Ahmadou&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Sultan Ahmadou (page inexistante)">Sultan Ahmadou</a> le <a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Trait%C3%A9_de_Nango&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Traité de Nango (page inexistante)">traité de Nango</a> accordant à la France le commerce du <a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Haut-Niger&amp;action=edit&amp;redlink=1" class="new" title="Haut-Niger (page inexistante)">Haut-Niger</a>.</p>
<h3 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Mission_en_Martinique_.281883-1886.29">Mission en Martinique (1883-1886)</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=5" title="Modifier la section&nbsp;: Mission en Martinique (1883-1886)">modifier</a>]</span></h3>
<h3 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Gouverneur_g.C3.A9n.C3.A9ral_du_Soudan_fran.C3.A7ais_.281886-1891.29">Gouverneur général du Soudan français (1886-1891)</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=6" title="Modifier la section&nbsp;: Gouverneur général du Soudan français (1886-1891)">modifier</a>]</span></h3>
<div class="thumb tleft">
<div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:GallieniSoudan.jpg" class="image"><img alt="" src="Joseph_Gallieni_files/200px-GallieniSoudan.jpg" class="thumbimage" height="135" width="200"></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:GallieniSoudan.jpg" class="internal" title="Agrandir"><img src="Joseph_Gallieni_files/magnify-clip.png" alt="" height="11" width="15"></a></div>
Le lieutenant-colonel Gallieni et son état-major pendant la campagne 1887-1888 au <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Soudan_fran%C3%A7ais" title="Soudan français">Soudan français</a></div>
</div>
</div>
<p>Après son retour de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Martinique" title="Martinique">Martinique</a>, en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1886" title="1886">1886</a>, il est nommé <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Lieutenant-colonel" title="Lieutenant-colonel">lieutenant-colonel</a>, et reçoit, six mois plus tard, le 20 décembre, le commandement supérieur du Haut-Fleuve (Sénégal), ou <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Soudan_fran%C3%A7ais" title="Soudan français">Soudan français</a> (aujourd'hui le Mali) . Il y obtient des succès aux dépens d'Ahmadou (<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1887" title="1887">1887</a>) et fait consentir <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Samory_Tour%C3%A9" title="Samory Touré">Samori</a> à un traité abandonnant, entre autres, la rive gauche du <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Niger_%28fleuve%29" title="Niger (fleuve)">Niger</a>. Au cours de ce mandat de gouverneur, il réprime durement une insurrection des autochtones.</p>
<h3 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Mission_en_Indochine_.281892-1896.29">Mission en Indochine (1892-1896)</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=7" title="Modifier la section&nbsp;: Mission en Indochine (1892-1896)">modifier</a>]</span></h3>
<p>De retour en France, il est promu <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Colonel" title="Colonel">colonel</a> le 11 mars <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1891" title="1891">1891</a>, chef d'état-major du corps d'armée de la Marine et breveté d'état-major avec la mention «&nbsp;très bien&nbsp;». De <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1892" title="1892">1892</a> à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1896" title="1896">1896</a> il est envoyé au <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Tonkin" title="Tonkin">Tonkin</a> (<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Indochine_fran%C3%A7aise" title="Indochine française">Indochine</a>),
 où il commande la seconde division militaire du territoire. Il lutte 
contre les pirates chinois puis consolide la présence française en 
organisant l'administration du pays. Son principal collaborateur est 
alors le commandant <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Louis_Hubert_Gonzalve_Lyautey" title="Louis Hubert Gonzalve Lyautey" class="mw-redirect">Lyautey</a>.</p>
<h3 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Gouverneur_g.C3.A9n.C3.A9ral_de_Madagascar_.281896-1905.29">Gouverneur général de Madagascar (1896-1905)</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=8" title="Modifier la section&nbsp;: Gouverneur général de Madagascar (1896-1905)">modifier</a>]</span></h3>
<p>Promu <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9n%C3%A9ral_de_brigade" title="Général de brigade">général de brigade</a>, il est envoyé en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1896_en_France" title="1896 en France">1896</a> à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Madagascar" title="Madagascar">Madagascar</a> en tant que Gouverneur général. Il arrive à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Tananarive" title="Tananarive" class="mw-redirect">Tananarive</a>
 le 15 septembre. À la méthode diplomatique de son prédécesseur, le 
général M. Laroche, il préfère une méthode plus brutale. Il instaure le 
travail forcé des indigènes. La cour royale, foyer de résistance 
patriotique contre l'impérialisme français, est mise en interdit. Deux 
ministres, dont le patriotisme est avéré, sont traduits sommairement 
devant un tribunal, condamnés et exécutés. Le premier ministre <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Rainilaiarivony" title="Rainilaiarivony">Rainilaiarivony</a> est renversé et exilé. La nouvelle reine, <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Ranavalona_III" title="Ranavalona III">Ranavalona III</a>,
 plus patriote que jamais, est prise en flagrant délit de correspondance
 avec les opposants à l'occupation, perd son trône et prend le chemin de
 l'exil à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Alger" title="Alger">Alger</a>.
 En huit ans de proconsulat, Gallieni pacifie la grande île, procédant à
 sa colonisation. Au total, la répression qu'il mène contre la 
résistance du peuple malgache à sa colonisation fera entre 100&nbsp;000 
et 700&nbsp;000 morts pour une population de 3 millions<sup id="cite_ref-0" class="reference"><a href="#cite_note-0"><span class="cite_crochet">[</span>1<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.</p>
<p>Selon le général Gallieni, l'action militaire devait être accompagnée
 d'une aide aux peuples colonisés dans différents domaines tels que 
l'administration, l'économie et l'enseignement. Elle nécessitait un 
contact permanent avec les habitants ainsi qu'une parfaite connaissance 
du pays et de ses langues. Sous l'impulsion de Gallieni, de nombreuses 
infrastructures sont mises en place&nbsp;: chemin de fer, Institut 
Pasteur, écoles.</p>
<p>Il définit et met en oeuvre à Madagascar une politique de races<sup id="cite_ref-1" class="reference"><a href="#cite_note-1"><span class="cite_crochet">[</span>2<span class="cite_crochet">]</span></a></sup>.
 En s'appuyant sur les thèses anthropologiques racialistes de l'époque, 
après un recensement systématique de la population utilisant la 
photographie, il tente de découper les circonscriptions administratives 
en suivant cette <i>cartographie des races</i>.</p>
<h3 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Fin_de_carri.C3.A8re_:_la_Premi.C3.A8re_Guerre_mondiale">Fin de carrière&nbsp;: la Première Guerre mondiale</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=9" title="Modifier la section&nbsp;: Fin de carrière&nbsp;: la Première Guerre mondiale">modifier</a>]</span></h3>
<div class="thumb tright">
<div class="thumbinner" style="width:202px;"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Galli%C3%A9ni.JPG" class="image"><img alt="" src="Joseph_Gallieni_files/200px-Gallini.JPG" class="thumbimage" height="337" width="200"></a>
<div class="thumbcaption">
<div class="magnify"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Fichier:Galli%C3%A9ni.JPG" class="internal" title="Agrandir"><img src="Joseph_Gallieni_files/magnify-clip.png" alt="" height="11" width="15"></a></div>
Galliéni, gouverneur militaire de Paris</div>
</div>
</div>
<p>Le 9 août <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1899" title="1899">1899</a>, il est promu <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/G%C3%A9n%C3%A9ral_de_division" title="Général de division">général de division</a>. À son retour définitif en France, en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1905" title="1905">1905</a>,
 il a encore dix années devant lui avant la retraite. Il les consacre à 
préparer «&nbsp;la Revanche&nbsp;». Gouverneur militaire de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Lyon" title="Lyon">Lyon</a> et commandant du <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/14e_corps_d%27arm%C3%A9e" title="14e corps d'armée" class="mw-redirect">14<sup>e</sup> Corps d'Armée</a> dès son retour, <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Grand-croix" title="Grand-croix">grand-croix</a> de la <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/L%C3%A9gion_d%27honneur" title="Légion d'honneur" class="mw-redirect">Légion d'honneur</a> le 6 novembre <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1905" title="1905">1905</a>, il est appelé au Conseil supérieur de la guerre le 7 août <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1908" title="1908">1908</a> et reçoit également la présidence du Comité consultatif de défense des colonies.</p>
<p>Pressenti pour devenir commandant en chef de l'armée française en <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1911" title="1911">1911</a>, il décline l'offre pour la laisser à <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Joseph_Joffre" title="Joseph Joffre">Joseph Joffre</a>, en prétextant son âge et sa santé.</p>
<p>Il prend sa retraite en avril <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1914" title="1914">1914</a>, mais il est rappelé en août après le déclenchement de la <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_Guerre_mondiale" title="Première Guerre mondiale">Première Guerre mondiale</a>. Le 26 août <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1914" title="1914">1914</a>, il est nommé <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Gouverneur_militaire_de_Paris" title="Gouverneur militaire de Paris">gouverneur militaire</a> de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a> par <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Adolphe_Messimy" title="Adolphe Messimy">Messimy</a>, ministre de la guerre, pour assurer la défense de la capitale. Alors que les <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Allemagne" title="Allemagne">Allemands</a> approchent et que le gouvernement part pour <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Bordeaux" title="Bordeaux">Bordeaux</a> en catastrophe, Gallieni met la ville en état de défense, rassure les Parisiens par une proclamation et contribue à la <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Premi%C3%A8re_bataille_de_la_Marne" title="Première bataille de la Marne">victoire de la Marne</a>, en septembre <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1914" title="1914">1914</a>, grâce, notamment, aux troupes qu’il envoie en renfort, après avoir <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Taxis_de_la_Marne" title="Taxis de la Marne">réquisitionné les taxis parisiens</a>, à la <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/VIe_Arm%C3%A9e" title="VIe Armée" class="mw-redirect">VI<sup>e</sup>Armée</a> du général <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Michel_Joseph_Maunoury" title="Michel Joseph Maunoury">Maunoury</a> qui se trouve sur l'<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Ourcq" title="Ourcq">Ourcq</a>.</p>
<p>Joffre, inquiet de l'influence et de la réputation de Gallieni, le 
marginalise un peu. Il l'éloigne du quartier-général, bien que l'on 
considère que c'est l'initiative de Gallieni, avec le déplacement de la 
garnison de la ville sur la Marne en taxi, qui a sauvé en grande partie 
la situation.</p>
<p>Il est ensuite nommé en 1915 <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Ministre_de_la_Guerre" title="Ministre de la Guerre">ministre de la Guerre</a> du 5<sup>e</sup> <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Gouvernement_Aristide_Briand_%285%29" title="Gouvernement Aristide Briand (5)">gouvernement d'Aristide Briand</a>. Il entre en conflit avec Joffre et évoque publiquement les erreurs commises à Verdun. Pourtant <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Aristide_Briand" title="Aristide Briand">Briand</a> ne le suit pas et il doit démissionner.</p>
<p>Ayant des problèmes de santé, il meurt le 27 mai 1916 des suites d'une intervention chirurgicale dans une clinique de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Versailles" title="Versailles">Versailles</a>.</p>
<p>Après des funérailles nationales, et conformément à ses dernières 
volontés, il est inhumé auprès de son épouse dans le cimetière de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Saint-Rapha%C3%ABl_%28Var%29" title="Saint-Raphaël (Var)">Saint-Raphaël</a>.</p>
<p>Il fut élevé à la dignité de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%A9chal_de_France" title="Maréchal de France">Maréchal de France</a> à titre posthume le 7 mai <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1921" title="1921">1921</a>. La promotion de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/%C3%89coles_militaires_de_Saint-Cyr_Co%C3%ABtquidan" title="Écoles militaires de Saint-Cyr Coëtquidan" class="mw-redirect">l'école militaire de Saint-Cyr</a> de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1927" title="1927">1927</a> et l'<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Avenue_du_Mar%C3%A9chal-Gallieni" title="Avenue du Maréchal-Gallieni">avenue</a> traversant l'<a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Esplanade_des_Invalides" title="Esplanade des Invalides">esplanade des Invalides</a> portent son nom.</p>
<h2 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Citations">Citations</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=10" title="Modifier la section&nbsp;: Citations">modifier</a>]</span></h2>
<ul>
<li>Lorsque le 26 août <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/1914" title="1914">1914</a>, le général Gallieni est nommé <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Gouverneur_militaire_de_Paris" title="Gouverneur militaire de Paris">gouverneur militaire</a> de <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Paris" title="Paris">Paris</a>
 pour assurer la défense de la capitale, il rassure les Parisiens par 
ces mots&nbsp;: «&nbsp;J'ai reçu le mandat de défendre Paris contre 
l'envahisseur&nbsp;; ce mandat je le remplirai jusqu'au bout.&nbsp;»</li>
</ul>
<ul>
<li>Lors de ses funérailles nationales, <a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Georges_Clemenceau" title="Georges Clemenceau">Georges Clemenceau</a>
 écrira&nbsp;: «&nbsp;Le général Gallieni est l'homme dont la prompte 
décision nous a donné la bataille de la Marne. Il est le véritable 
sauveur de Paris. Les funérailles nationales ne sont qu'un commencement 
de justice. Avec ses conséquences, le reste suivra. L'heure viendra des 
jugements et la mémoire de Gallieni peut attendre avec tranquillité 
l'avenir.&nbsp;»</li>
</ul>
<h2 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Ouvrages">Ouvrages</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=11" title="Modifier la section&nbsp;: Ouvrages">modifier</a>]</span></h2>
<ul>
<li><i>Mission d'exploration du Haut-Niger en 1879-1881</i></li>
<li><i>Deux campagnes au Soudan français en 1886-1888</i>, Paris&nbsp;: Hachette, 1971 (extrait du <i>Tour du monde</i>, 1506-1512, 1889, p. 305-416 et 1531-1537, 1890, p. 289-400)</li>
<li><i>Une colonne dans le Soudan français (1886-1887)</i>, Paris&nbsp;: L. Baudouin, 1888 (extraits du <i>Journal des sciences militaires</i>, 1887)</li>
<li><i>Trois colonnes au Tonkin</i></li>
<li><i>La Pacification de Madagascar</i></li>
<li><i>Madagascar de 1896 à 1905</i>, Tananarive&nbsp;: Impr. officielle, s. d., 2 vol. (rapport)</li>
<li><i>La Défense de Paris</i></li>
<li><i>Les Carnets de Gallieni</i>, publiés par son fils Gaëtan Gallieni, avec des notes de Pierre Bathélémy Gheusi, Paris, Albin Michel, éditeur, 1932</li>
</ul>
<h2 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Bibliographie">Bibliographie</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=12" title="Modifier la section&nbsp;: Bibliographie">modifier</a>]</span></h2>
<ul>
<li>Pierre Bathélémy Gheusi, <i>Gallieni 1849-1916</i>, Charpentier, 1922</li>
<li>Pierre Bathélémy Gheusi, <i>La Gloire de Gallieni. Comment Paris fut sauvé. Le Testament d'un soldat</i>, Paris, A. Michel, 1928</li>
<li>Pierre Bathélémy Gheusi, <i>Gallieni et Madagascar</i>, Paris, éditions du Petit Parisien, 1931</li>
<li>Pierre Bathélémy Gheusi, <i>La Vie prodigieuse du maréchal Gallieni</i>, Paris, Plon, 1939</li>
<li>Pierre Lyautey, <i>Gallieni</i>, Gallimard, 1959</li>
<li>Marc Michel, <i>Gallieni</i>, Fayard, 1989</li>
</ul>
<h2 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Liens_externes">Liens externes</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=13" title="Modifier la section&nbsp;: Liens externes">modifier</a>]</span></h2>
<ul>
<li><a href="http://www.pascalvenier.com/london1997.pdf" class="external text" rel="nofollow">Pascal
 Venier «&nbsp;Une campagne de propagande coloniale&nbsp;: Gallieni, 
Lyautey et la défense du régime militaire à Madagascar 
(1899-1900)&nbsp;», European Studies Research Institute, University of 
Salford, Manchester, 1997)</a></li>
<li><a href="http://taxidelamarne.over-blog.com/" class="external text" rel="nofollow">Taxis de la Marne de 1909 réquisitionné par Gallieni</a></li>
<li>Son nom a été donné à quatre paquebots des <a href="http://www.messageries-maritimes.org/" class="external text" rel="nofollow">Messageries Maritimes</a></li>
</ul>
<h2 class="modifiedSectionTitle"> <span class="mw-headline" id="Notes_et_r.C3.A9f.C3.A9rences">Notes et références</span><span class="editsection">[<a href="http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Joseph_Gallieni&amp;action=edit&amp;section=14" title="Modifier la section&nbsp;: Notes et références">modifier</a>]</span></h2>
<div class="references-small" style="column-count:1; -moz-column-count:1; -webkit-column-count:1;">
<div style="font-size: 85%">
<ol class="references">
<li id="cite_note-0"><span class="noprint renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-0">↑</a></span> Voir <a href="http://www.afaspa.com/IMG/pdf/Madagascar.pdf" class="external text" rel="nofollow">Madagascar Réalités et Résistances</a><small class="cachelinks">&nbsp;[<a title="archive de Madagascar Réalités et Résistances" href="http://wikiwix.com/cache/?url=http://www.afaspa.com/IMG/pdf/Madagascar.pdf&amp;title=Madagascar%20R%C3%A9alit%C3%A9s%20et%20R%C3%A9sistances">archive</a>]</small>, p. 6, Afaspa, Jean-Claude Rebeherifara (sociologue, enseignant-chercheur).</li>
<li id="cite_note-1"><span class="noprint renvois_vers_le_texte"><a href="#cite_ref-1">↑</a></span> <a href="http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN&amp;cpsidt=1567339" class="external text" rel="nofollow">Photographies anthropologiques et politique des races&nbsp;: Sur les usages de la photographie à Madagascar (1896-1905)</a><small class="cachelinks">&nbsp;[<a title="archive de Photographies anthropologiques et politique des races&nbsp;: Sur les usages de la photographie à Madagascar (1896-1905)" href="http://wikiwix.com/cache/?url=http://cat.inist.fr/?aModele=afficheN%26cpsidt=1567339&amp;title=Photographies%20anthropologiques%20et%20politique%20des%20races%C2%A0%3A%20Sur%20les%20usages%20de%20la%20photographie%20%C3%A0%20Madagascar%20%281896-1905%29">archive</a>]</small></li>
</ol>
</div>
</div>
<div class="noprint wikilien_alternatif" style="clear:right; float:right;margin:0 0 1em 1em;width:250px;border:solid #AAAAAA 1px; background:#f9f9f9;padding:0px;font-size:90%;text-align:left;">
<table style="background-color: transparent;" cellpadding="2" cellspacing="0">
<tbody><tr valign="middle">
<td style="line-height: 50px; vertical-align: middle; position: relative;" align="center" valign="middle">
<p><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/" title="commons:"><img alt="Commons-logo.svg" src="Joseph_Gallieni_files/50px-Commons-logo.png" height="67" width="50"></a></p>
</td>
<td valign="middle">
<p><span class="plainlinks"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Wikimedia_Commons" title="Wikimedia Commons">Wikimedia Commons</a> propose des documents multimédia libres sur <b><a href="http://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Joseph_Gallieni?uselang=fr" class="external text" rel="nofollow">Joseph Gallieni</a></b>.</span></p>
</td>
</tr>
</tbody></table>
</div>
<ul id="bandeau-portail" class="bandeau-portail">
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Portail:Histoire_militaire" title="Portail de l’histoire militaire"><img alt="Portail de l’histoire militaire" src="Joseph_Gallieni_files/43px-Military_symbol.png" height="24" width="43"></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Portail:Histoire_militaire" title="Portail:Histoire militaire">Portail de l’histoire militaire</a></span></span></li>
<li><span class="bandeau-portail-element"><span class="bandeau-portail-icone"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Portail:Monde_colonial" title="Portail du monde colonial"><img alt="Portail du monde colonial" src="Joseph_Gallieni_files/37px-PithHelmetTruman.jpg" height="24" width="37"></a></span> <span class="bandeau-portail-texte"><a href="http://fr.wikipedia.org/wiki/Portail:Monde_colonial" title="Portail:Monde colonial">Portail du monde colonial</a></span></span></li>
</ul>


<!-- 
NewPP limit report
Preprocessor node count: 702/1000000
Post-expand include size: 10661/2048000 bytes
Template argument size: 2816/2048000 bytes
Expensive parser function count: 2/500
-->
</body></html>